3D και αναπάντητα ερωτήματα

Τη μαγεία και τη μοναδικότητα του 3D την έχουμε βιώσει και με το παραπάνω έως τώρα, και στην κινηματογραφική αίθουσα (με αποκορύφωση το επικό «Avatar») και στο «οικιακό περιβάλλον», με τα πολυάριθμα setup 3D πηγών και προβολικών συσκευών, στις διάφορες εκθέσεις και παρουσιάσεις της νέας τεχνολογίας. Βέβαια η αντίστροφη μέτρηση για τη μετάβαση του 3D στα σπίτια μας έχει ήδη αρχίσει, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί το ερχόμενο καλοκαίρι με την άφιξη των πρώτων Blu-ray 3D και των πρώτων τηλεοράσεων και προβολέων 3D στην ευρωπαϊκή και την εγχώρια αγορά. Ωστόσο, τα ερωτήματα περί της τεχνολογίας και της οικιακής υλοποίησής της δεν είναι λίγα και οι απαντήσεις επιβάλλεται να δοθούν, προτού ο καταναλωτής βρεθεί προ του διλήμματος της υιοθέτησης ή όχι της νέας τεχνολογίας. Τι θα γίνει λοιπόν, λόγου χάρη, με όσους φορούν γυαλιά μυωπίας; Θα είναι υποχρεωμένοι (όπως και στον κινηματογράφο) να φορούν τα πολωτικά γυαλιά πάνω από τα συμβατικά (πολύ άβολο ομολογουμένως) ή σταδιακά θα βρεθεί μια κάπως πιο χρηστική λύση; Πόσο θα κοστίζουν τα active shutter glasses που θα συνοδεύουν τις τηλεοράσεις 3D (οι αρχικές αναφορές μιλούν για κόστος έως και 100 ευρώ ανά ζεύγος) και πόσα γυαλιά θα συνοδεύουν (υποχρεωτικά;) κάθε συσκευή; Πώς θα δούμε όλη η παρέα το «Avatar» σε 3D, όταν είμαστε παραπάνω από δέκα άτομα και η συσκευή που έχουμε αγοράσει συνοδεύεται μονάχα από δύο ζεύγη γυαλιών; Θα υπάρξει δυνατότητα μετατροπής οποιουδήποτε περιεχομένου 2D σε 3D, όπως ήδη αναφέρουν αρκετές εταιρείες (σε εξωτερικούς converters ή ως ενσωματωμένη λειτουργία στη συσκευή) ή όχι; Ας είμαστε θετικοί όμως υποθέτοντας ότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν ικανοποιητικές λύσεις σε όλα τα παραπάνω προβλήματα του θαυμαστού νέου κόσμου που φέρνει το 3D στην οικιακή ψυχαγωγία. Με το περιεχόμενο τι θα γίνει; Γιατί μπορεί οι πρώτες συσκευές να αναμένονται έως το καλοκαίρι στην αγορά, αλλά οι ανακοινώσεις περί των πρώτων δίσκων Blu-ray 3D («Christmas Carol», «Cloudy with a Chance of Meatballs», «Avatar») αναφέρουν επίσημες κυκλοφορίες το τέταρτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους. Σημαντικό επίσης θέμα είναι αυτό της αίσθησης βάθους του 3D, η οποία εξαρτάται ξεκάθαρα από τη διαγώνιο της προβαλλόμενης εικόνας. Ενώ, λοιπόν, στον κινηματογράφο «είμαστε μέσα στην ταινία» ή μπορεί και να «σκύψουμε» για να αποφύγουμε κάποιο αντικείμενο (όπως, π.χ., στο Beowulf) και στη βιντεοπροβολή 3D, που έχουμε δει στις διεθνείς εκθέσεις, το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο, στις τηλεοράσεις 3D παρατηρείται αισθητή μείωση της τρίτης διάστασης. Το είδαμε στις εκθέσεις αλλά και στην πρόσφατη παρουσίαση των νέων προϊόντων 3D της Sony. Αν ο θεατής απομακρυνθεί λίγο από τη συσκευή, τότε η στερεοσκοπική προβολή και η αίσθηση του 3D μειώνονται σημαντικά, έως το σημείο που το 3D χαρακτηρίζεται πλέον από ανεπαίσθητο βάθος. Αυτό μάλιστα επιβεβαιώθηκε και υπό πραγματικές συνθήκες, στην πρόσφατη (πρώτη στην τηλεοπτική ιστορία) 3D μετάδοση από το Sky του ποδοσφαιρικού αγώνα μεταξύ Manchester United και Arsenal, που προβλήθηκε τρισδιάστατα σε εννέα pub στην Αγγλία. Η LG ανέλαβε τον εξοπλισμό των συγκεκριμένων χώρων με τηλεοράσεις 3D, ενώ οι θεατές εφοδιάστηκαν επίσης με τα απαραίτητα πολωτικά γυαλιά. Παρ’ ότι λοιπόν οι τυχεροί που παρακολούθησαν τον αγώνα σε 3D δηλώνουν ότι το promo υπήρξε ιδιαίτερα εντυπωσιακό ως αίσθηση βάθους, η τρισδιάστατη μετάδοση του αγώνα, αυτού καθεαυτού, διέθετε ανεπαίσθητη αίσθηση βάθους και αμελητέα αίσθηση 3D. Αυτό βέβαια οφείλεται στην απόσταση από την τηλεοπτική οθόνη, από την οποία παρακολούθησαν τον αγώνα κάποιοι από τους θεατές, όπως επίσης και στο μέγεθος των τηλεοράσεων, που, όπως προαναφέραμε, επίσης αποτελεί περιοριστικό παράγοντα του τελικού αποτελέσματος. Έτσι, αυτό που μπορούμε εδώ και τώρα να προβλέψουμε με ασφάλεια είναι ότι (όπως και στο 2D) η πραγματική μαγεία της προβολής 3D μάλλον θα έρθει στα σπίτια μας μέσω ενός βιντεοπροβολέα 3D και όχι από μια τηλεόραση 3D.

Και μετά το 1080p, τι;
Η υψηλή ευκρίνεια, η εικόνα 1080p και το Blu-ray σίγουρα άλλαξαν το πρόσωπο της οικιακής ψυχαγωγίας, δίνοντας στο σπίτι καλύτερη εικόνα από την κινηματογραφική, ενώ το επερχόμενο 3D είναι σίγουρα η μεγαλύτερη επανάσταση στην ιστορία της οικιακής ψυχαγωγίας. Ωστόσο, η τεχνολογία, και μαζί με αυτή και οι «αναλύσεις» εικόνας, δεν σταματά να εξελίσσεται. Έτσι, οι οργανισμοί MPEG, ITU και EBU ήδη εργάζονται στο νέο αλγόριθμο συμπίεσης δεδομένων, που θα αντικαταστήσει το χρησιμοποιούμενο στο Blu-ray Η.264. Ο νέος αλγόριθμος ονομάζεται HVC (High Efficiency Video Coding) και θα έχει τη δυνατότητα κωδικοποίησης υλικού αναλύσεων από QVGA έως 8Kx4K. Εξάλλου ο HVC προορίζεται για χρήση στις ίδιες εφαρμογές και πλατφόρμες που σήμερα χρησιμοποιούν το MPEG-2 και το H.264, όπως, λόγου χάρη, το φορμά του Blu-ray. Βέβαια ο HVC θα πρέπει επίσης να επιτύχει σημαντική οικονομία χώρου, κατά την κωδικοποίηση σημάτων υπερ-υψηλής ευκρίνειας, ώστε να μπορέσει να φέρει στα σπίτια μας το υποστηριζόμενο από πολλούς UltraHD, υπό τη μορφή κάποιου τύπου οπτικού δίσκου. Αυτό λοιπόν που υποστηρίζουν οι ασχολούμενοι με το project HVC είναι ότι η μεταφορά και η προβολή περιεχομένου UltraHD στα σπίτια μας είναι σήμερα τεχνολογικά εφικτά, αλλά όχι και οικονομικά δυνατά, κάτι που ο νέος αλγόριθμος καλείται να αντιμετωπίσει μελλοντικά. Το νέο στάνταρτ κωδικοποίησης εικόνας UltraHD θα είναι ουσιαστικά έτοιμο έως το 2012, οπότε έως το 2015 μπορεί και να δούμε ένα νέο οικιακό φορμά που θα μπορεί να φέρει στα συστήματα μας αναλύσεις πολύ υψηλότερες από τη σημερινή 1080p που απολαμβάνουμε με το Blu-ray. Λέτε να δούμε σε λίγα χρόνια ένα νέο φορμά UltraHD, όπως οι δίσκοι Red-ray, που χρησιμοποιεί η εταιρεία Red για την αποθήκευση δεδομένων της -ανάλυσης 8k– ψηφιακής κάμερας Red One στο σύστημα Red Digital Cinema; Ο χρόνος θα δείξει.

Μπλε-Focus στο 3D
Μετά το Blu-ray 3D Lab της Panasonic, που ήδη λειτουργεί στο Hollywood και δίνει τη δυνατότητα στα κινηματογραφικά στούντιο να πραγματοποιήσουν 3D Authoring στους τίτλους τους, ακόμα μια εταιρεία σπεύδει να ακολουθήσει το δρόμο του 3D. Η εταιρεία BluFocus εγκαινίασε λοιπόν προ λίγων ημερών το 3D Focus Laboratory, το οποίο παρέχει πλήρεις υπηρεσίες στον τομέα του 3D authoring, όπως επίσης ένα πλήρες εργαστήριο επιδείξεων και δοκιμών 3D, το οποίο είναι διαθέσιμο στους κατασκευαστές συσκευών 3D και φέρει επίσης πιστοποίηση ΤΗΧ. Αυτός ο χώρος δοκιμών 3D είναι διαθέσιμος λοιπόν στους κατασκευαστές καταναλωτικών ηλεκτρονικών, τους παρόχους περιεχομένου 3D, αλλά και στους κινηματογραφικούς παραγωγούς, για να δοκιμάσουν τα προϊόντα τους υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Μάλιστα, η BluFocus θα διοργανώσει και ένα 3D webinar (με σπόνσορες τη Mesa, την THX και το 3D@Home Consortium) στις 4 Μαρτίου σχετικά με την τεχνολογία 3D ως προς τους τομείς κωδικοποίησης, authoring και εξοπλισμού. Οι υπηρεσίες που παρέχει η BluFocus (και οι εταιρείες που σίγουρα θα ακολουθήσουν το παράδειγμά της) είναι βέβαια πολύ σημαντικές, τώρα που το 3D πραγματοποιεί τα πρώτα του βήματα προς την οικιακή ψυχαγωγία. Η δυνατότητα δοκιμών 3D υπό απόλυτα ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες είναι πραγματικά αυτό που χρειάζονται οι δημιουργοί συσκευών, περιεχομένου και ταινιών, ώστε να μπορέσουν σύντομα να δώσουν σε εμάς του καταναλωτές προϊόντα ώριμα και πλήρως απαλλαγμένα από τις παιδικές ασθένειες που πάντοτε αντιμετωπίζουν οι νέες, επαναστατικές τεχνολογίες όπως είναι το 3D και οι οικιακές συσκευές που θα το υποστηρίζουν.