ΕΙΡΗΝΗ ΗΜΙΝ

Ο πόλεμος δεν ωφέλησε κανένα. Ο αλληλοσεβασμός και η τήρηση των ορίων ελευθερίας ορίζουν μια κοινωνία ισορροπημένη και ειρηνική. Ναι, δεν είναι αστείο, τα παραπάνω ανήκουν σε Δελτίο Τύπου της ΑΕΠΙ – απάντηση σε όσα ακολούθησαν το κλείσιμο του gamato.info. (Παρεμπιπτόντως, έχει ανοίξει το gamato.me, το οποίο φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τον εκλιπόντα.) Λέτε να άρχισε η αφύπνιση του θηρίου; Μπα, αν διαβάσει κανείς ολόκληρη την ανακοίνωση της ΑΕΠΙ, θα διαπιστώσει με θλίψη ότι τον αλληλοσεβασμό και τα όρια ελευθερίας που ευαγγελίζεται τα αντιλαμβάνονται μονομερώς στην ΑΕΠΙ. Η ειρήνη που ζητά (καθώς την καθημερινότητα του 21ου αιώνα την αντιλαμβάνεται ως πόλεμο) είναι σύμφωνα με τους δικούς της όρους. Η «ειρήνη» που ζητά είναι αυτή που προσπαθεί να επιβάλει η βιομηχανία μουσικής, εξαπολύοντας ορδές δικηγόρων εναντίον ανυπεράσπιστων μαμάδων, που ο γιόκας τους κατέβασε δυο τρία τραγούδια στον υπολογιστή του. Είναι η «ειρήνη» που προσπαθούν να επιτύχουν πιέζοντας με κάθε τρόπο τις κυβερνήσεις, για να περάσουν νόμους που θα επεκτείνουν χρονικά την ισχύ των πνευματικών δικαιωμάτων και θα αποκεφαλίζουν όποιον τολμά να τα «παραβιάσει». Εμείς, οι απλοί πολίτες, δεν θεωρούμε ότι γίνεται κανένας πόλεμος. Για τον κοινό άνθρωπο απλά έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο ακούει μουσική. Κάποτε οι προπαππούδες μας άκουγαν μουσική μόνο ζωντανά. Μετά από γραμμόφωνο και ραδιόφωνο. Σήμερα ακούμε από αρχεία MP3. Ε, και τι έγινε; Η τεχνολογία προχωρά. Και ο απλός κόσμος προσαρμόζεται. Και, όπως επανειλημμένα έχουμε πει σε αυτή τη στήλη, όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει. Και αυτό συμβαίνει στη μουσική βιομηχανία. Συνεχώς συρρικνώνεται και αργοπεθαίνει, αρνούμενη να δεχτεί ότι οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει. Προσπαθεί με μέσα θεμιτά και αθέμιτα να επιβάλει τους δικούς της όρους, τη δική της «ειρήνη». Επί ματαίω.

ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΥΚΟΛΟ ΚΕΡΔΟΣ
Δεν είμαστε εναντίον των πνευματικών δικαιωμάτων. Είμαστε εναντίον της υπερβολής. Φυσικά και πρέπει να ζήσουν οι πνευματικοί δημιουργοί. Το ότι επιλέγουν να ζήσουν πουλώντας τα πνευματικά τους τέκνα, δικαίωμά τους είναι. Όπως η πόρνη πουλάει το κορμί της, αυτοί πουλάνε το πνεύμα τους. Δικαίωμά τους και επιλογή τους. Όμως, το να προσδοκούν να πλουτίσουν με ένα τραγουδάκι και να διάγουν βίους προκλητικά πολυτελείς, αυτοί και τρεις γενιές απογόνων τους, ε μάλλον παραπάει. Σε μια ιδανική κοινωνία οι πνευματικές δημιουργίες δεν είναι προϊόντα προς πώληση και γρήγορο πλουτισμό. Είναι πολιτιστικά αγαθά για όλη τη κοινωνία. Φυσικά και πρέπει να αμείβεται ο δημιουργός για τον κόπο του, με ένα ποσό μως που δεν θα προκαλεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Φυσικά και πρέπει να αμείβονται και οι έμποροι που έχουν αναλάβει την πώληση των πνευματικών προϊόντων. Όχι όμως να θησαυρίζουν εις βάρος των πελατών τους και κυρίως των καλλιτεχνών που πουλάνε. Το νόμιμο εμπορικό κέρδος δεν τους αρκεί; Στον ρου της ιστορίας οι πραγματικοί καλλιτέχνες, οι πραγματικοί πνευματικοί δημιουργοί, πέθαναν στην ψάθα στις περισσότερες περιπτώσεις. Προς Θεού, σε καμία περίπτωση δεν ζητάμε να συμβεί το ίδιο και στους δημιουργούς του σήμερα. Σε έναν υγιή άνθρωπο νομίζω ότι το να ζει αξιοπρεπώς του αρκεί. Όμως, στην εποχή μας αυτό φαίνεται να μην ισχύει. Όλοι θέλουμε να γίνουμε πλούσιοι και διάσημοι, γρήγορα και χωρίς κόπο. Δεν είναι τυχαίο που πάρα πολλά παιδιά θέλουν να γίνουν «καλλιτέχνες» όχι από εσωτερική ανάγκη, αλλά για να τα κονομήσουν.

ΟΙ ΧΑΡΑΤΖΗΔΕΣ
Η ΑΕΠΙ είναι μια καθαρά κερδοσκοπική εταιρεία που δημιουργήθηκε για να συλλέγει το αντίτιμο των πνευματικών δικαιωμάτων, που ανήκουν στους δημιουργούς με τους οποίους έχει σύμβαση. Εισπράκτορας δηλαδή – μαζεύει το χρήμα και στη συνέχεια το μοιράζει στους «δικαιούχους», δηλαδή σε όσους έχουν συνάψει σύμβαση μαζί της, μεταβιβάζοντάς της το δικαίωμα είσπραξης. Και έχουν ξαμοληθεί οι εισπράκτορες της ΑΕΠΙ και εισπράττουν από παντού. Σύμφωνα με το νόμο, κάθε φορά που ακούγεται ένα τραγούδι δημοσίως, πρέπει να καταβάλλεται το κατιτίς για πνευματικά δικαιώματα αυτού που ακούστηκε. Τι σημαίνει αυτό; Ότι για κάθε τραγούδι που παίζει στο τρανζιστοράκι στο καφενείο εκεί στο εγκαταλειμμένο χωριό των πέντε γερόντων κάπου στα ελληνοαλβανικά σύνορα πρέπει ο καφετζής να αποδίδει στην ΑΕΠΙ πνευματικά δικαιώματα! Και όχι μόνο. Εκτός των πνευματικών δικαιωμάτων (τα οποία κατέχουν οι πνευματικοί δημιουργοί), υπάρχουν και τα λεγόμενα συγγενικά δικαιώματα, τα οποία απαιτούν οι ερμηνευτές. Φυσικά και γι’ αυτά υπάρχουν οι εντεταλμένοι φοροεισπράκτορες. Είναι σαν να λέμε ότι κάθε φορά που πηγαίνω να ανακουφιστώ σε δημόσιο ουρητήριο θα πρέπει να καταβάλω τον οβολό μου στον αρχιτέκτονα και στον πολιτικό μηχανικό που σχεδίασαν το ουρητήριο ως κατόχους των πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς και στον εργολάβο και στους χτίστες που το έχτισαν ως κατόχους των συγγενικών δικαιωμάτων. Όμως, δεν είναι μόνο το γεγονός ότι οι διάφοροι πνευματικοί νταβατζήδες έχουν περάσει νόμους για να τα παίρνουν από παντού. Πολλά παράπονα ακούγονται για το πόσο δίκαια διανέμουν τα λάφυρα. Στα χαρτιά ο κάθε καλλιτέχνης παίρνει το χρήμα αναλογικά – όσο πιο πολλές φορές έχουν παιχτεί δημοσίως τραγούδια του τόσο περισσότερα χρήματα παίρνει. Και, άντε στα ραδιόφωνα, υπάρχει μηχανισμός της ΑΕΠΙ που ακούει όλα τα ραδιόφωνα (και της περιφέρειας;), καταγράφοντας κάθε τραγούδι, ώστε να είναι δίκαιη η μοιρασιά. Όμως, ποιος καταγράφει τι έπαιξε το κασετόφωνο του καφετζή στο ακριτικό χωρίο που αναφέραμε πιο πάνω; Υποθέτουμε πως μοιράζει τα χρήματα στο περίπου, κρατώντας βέβαια και ένα κομμάτι για τον κόπο της. Έχοντας δε και το καρπούζι και το μαχαίρι, μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Να κρατήσει όσα θέλει και να δώσει όσα θέλει σε όποιους θέλει. Δεν λέμε ότι το κάνει. Λέμε ότι μπορεί εύκολα να το κάνει από τη στιγμή που δύσκολα ελέγχεται. (Είναι σαν αυτό που λέμε ότι ΔΕΝ είναι όλοι οι πολιτικοί κλέφτες.) Εν κατακλείδι: Σε ένα (όχι και τόσο) φανταστικό κράτος, όπου η φορολογία είναι άδικη και δυσβάσταχτη, ενώ τα οφέλη της δεν τα καρπώνεται ο λαός αλλά οι λίγοι οι οποίοι πλουτίζουν ασύστολα, εις βάρος του λαού, φταίει ο λαός που προσπαθεί να φοροδιαφύγει; Αντίστοιχα, σε μια αγορά που, αν μπορούσαν, θα σου χρέωναν και τον αέρα που αναπνέεις (μη βάζεις ιδέες, μη βάζεις ιδέες), που σου χρέωναν το ίδιο πνευματικό αγαθό ξανά και ξανά, αλλάζοντας μόνο τη συσκευασία, δεν αισθάνεσαι τουλάχιστον... βλάκας; Ε, λοιπόν, δοθείσης της ευκαιρίας δεν θα «πνευματοεισφοροδιαφύγεις»; Αυτό ακριβώς κάνουν εκατοντάδες εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο που κατεβάζουν «παράνομα» αρχεία. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΑΕΠΙ για το gamato.gr, καταγράφηκαν «155.000.000 παράνομες καταφορτώσεις, (το 2008) και 155.000.000 παραβιάσεις της ατομικής/πνευματικής ιδιοκτησίας κάποιων συνανθρώπων μας, που συνεπάγονται απώλειες αμοιβών, μισθών, κοινωνικών εισφορών, φόρων στο κράτος. Κάποιοι θα γελάσουν». Φυσικά και θα γελάσουμε. Διότι γνωρίζουν και οι κότες ότι από τα αρχεία που κατεβάζουμε τελικά ακούμε ελάχιστα και συνήθως ό,τι μας αρέσει από αυτά το αγοράζουμε. Αν μάλιστα η τιμή τους ήταν λογική, και γνωρίζαμε ότι τα κέρδη θα επενδύονταν σε νέους ταλαντούχους καλλιτέχνες, θα τα αγοράζαμε όλα (όχι όλα όσα κατεβάζουμε και πετάμε, αλλά αυτά που κατεβάζουμε και κρατάμε). Αντί, λοιπόν, να δαιμονοποιούν το Internet και να του κατονομάζουν όλα τα κακά της μοίρας τους, θα έπρεπε να το ευχαριστούν για τη δωρεάν διαφήμιση που κάνει στα προϊόντα τους και να ψάξουν αλλού να βρουν τις αιτίες για τα χάλια τους. Το θέμα έχει λήξει. Στις αρχές του 21ου αιώνα το κανάλι διανομής της μουσικής είναι το Internet. Τα ασημί δισκάκια είναι καλά για σουβέρ ή δώρα από τις εφημερίδες. Ας σταματήσουν, λοιπόν, τον (μονομερή όπως είπαμε) πόλεμο προς το Διαδίκτυο και ας βρουν έναν τρόπο να εκμεταλλευτούν (δίκαια και τίμια) την δυναμική του. Προς όφελος δικό τους, προς όφελος του κοινού τους. Προς όφελος όλων μας.